เทียน บุนนาค ผู้ว่าราชการจังหวัดราชบุรี คนที่ 7

แบ่งปัน

ท่านผู้หญิงอู่ (ธิดาพระยาภักดีนฤบดินทร หรือพระอมรินทรฤาไชย (กุ้ง วงศาโรจน์) ผู้ว่าราชการจังหวัดราชบุรีคนที่ 5 ) สมรสกับเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) มีบุตรชื่อ "เทียน"  นี่เป็นความสัมพันธ์อีกครั้งของตระกูล "วงศาโรจน์" และ "บุนนาค" 

จางวางตรี พระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทียน บุนนาค) เกิดในรัชกาลที่ 4 พ.ศ.2406  เข้ารับราชการเป็นมหาดเล็กวิเศษ แล้วเป็นหลวงวิชิตภักดี ตำแหน่งผู้ช่วยราชการจังหวัดเพชรบุรี  ต่อมาในปี พ.ศ.2429 โปรดเกล้าฯ ให้เป็นพระเพชรพิไสยศรีสวัสดิ์

พระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทียน บุนนาค)

เมื่อ พ.ศ. 2437 โปรดฯ ให้รวมหัวเมืองจัดเป็นมณฑลเทศาภิบาล เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ) ผู้บิดา เมื่อยังเป็นที่พระยาสุรินทรฤาไชย ได้เป็นตำแหน่งสมุหเทศา ภิบาลมณฑลราชบุรี และย้ายมาประจำอยู่ ณ เมืองราชบุรี จึงโปรดฯ ให้พระเพชรพิไสยศรีสวัสดิ์ (เทียน) เป็นผู้ว่าราชการเมืองเพชรบุรี

พ.ศ.2440  เป็นพระยาอมรินทรฤาไชยตำแหน่งผู้ว่าราชการเมืองราชบุรี  รับราชการที่นั่นได้ 2 ปี จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายกลับไปเป็นผู้ว่าราชการเมืองเพชรบุรี และพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาสุรินทรฤาไชย ให้ตรงกับตำแหน่งผู้ว่าราชการเมืองเพชรบุรีด้วย

พ.ศ.2452 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เสด็จประพาสมณฑลราชบุรี และเมืองเพชรบุรี เมื่อสร้างทางรถไฟแล้ว ได้เสด็จประพาสเมืองเพชรบุรีเกือบทุกปี พระยาสุรินทรฤาไชยต้องจัดการรับเสด็จฯ ต่อมาได้เป็นแม่กองดูแลการสร้างพระราชวังที่บ้านปืน (พระรามราชนิเวศน์) อีกด้วย

พระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทียน บุนนาค) รับราชการในรัชกาลที่ 5 มีบำเหน็จความชอบ ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างๆ ที่สูงสุดได้แก่ ทุติยจุลจอมเกล้า เครื่องราชอิสริยาภรณ์ช้างเผือกชั้นที่ 3 มงกุฏสยามชั้นที่ 3 และเหรียญรัตนภรณ์ชั้นที่ 3 และเข็มข้าหลวงเดิม

ในสมัยรัชกาลที่ 6 ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น พระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ ตามนามของบิดา และโปรดเกล้าฯ ให้เป็นจางวางตรีในกรมมหาดเล็กหลวง ดูแลรักษาพระรามราชนิเวศน์ต่อมาจนตลอดอายุ

พระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทียน) สมรสกับคุณหญิงทิพย์ ธิดาเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) มีบุตรธิดา 6 คน  บุตรได้แก่ ประทีปและบรรเทิง มีบุตรที่เกิดกับภรรยาอื่นได้แก่ หลวงอุชุงคดี (ทวน) ทูน คล้าย ประทับ และพันโทขุนรอนปรปักษ์ (ลัพ)

พระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทียน บุนนาค) ถึงอนิจกรรม พ.ศ. 2464 อายุ 58 ปี
มีบุตรธิดารวมทั้งสิ้น 16 คน

*********************************************
ที่มาข้อมูลและภาพ :
ชมรมสายสกุลบุนนาค. (2548). พระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทียน บุญนาค). [Online]. Available :http://www.bunnag.in.th/prarajpannuang027.html. [2554 กรกฏาคม 12 ].

อ่านต่อ >>

สกุล "วงศาโรจน์ " กับ จ.ราชบุรี

แบ่งปัน

นามสกุล "วงศาโรจน์" เป็นนามสกุลที่มีความเกี่ยวพันกับ จ.ราชบุรี เท่าที่สืบค้นได้ตั้งแต่สมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช สมัยกรุงธนบุรี เรื่อยมาจนกระทั่งถึงสมัยรัชกาลที่ 5  แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยเป็นเจ้าเมืองราชบุรี หรือผู้ว่าราชการจังหวัดราชบุรี ติดต่อกันมา ตามลำดับ ดังนี้

1. พระยาราชบุรี (เสม วงศาโรจน์)  พระเจ้าตากสินมหาราช-รัชกาลที่ 1
2. พระยาราชบุรี (แสง วงศาโรจน์) รัชกาลที่ 1 - รัชกาลที่ 2 
3. พระยาราชบุรี (เนียม วงศาโรจน์) รัชกาลที่ 2 - รัชกาลที่ 3
4. พระยาราชบุรี (กลั่น วงศาโรจน์) รัชกาลที่ 3 - รัชกาลที่ 4
5. พระยาอัมรินทร์ฤาไชย (กุ้ง วงศาโรจน์) รัชกาลที่ 4 - รัชกาลที่ 5
6. พระยาอัมรินทร์ฤาไชย (นิ่ม  วงศาโรจน์) รัชกาลที่ 5 - พ.ศ.2440

หลังจากนั้นมา  ก็ไม่มีปรากฏนามสกุล "วงศาโรจน์" ขึ้นดำรงเจ้าเมืองและผู้ว่าเมืองราชบุรี อาจเพราะมีการเปลี่ยนแปลงสกุลไปตามสายญาติต่างๆ  เช่น บุนนาค เป็นต้น

พระยาราชบุรี (เสม วงศาโรจน์)

ท่านเป็นบุตรของนายขุนแกล้ว และนางเดื่อ ซึ่งนางเดื่อ นี้เป็นธิดาของยายเจ้าเมือง ยายเจ้าเมืองเป็นพี่นางสมเด็จพระรูปศิริโสภาคย์ มหานาคนารี  ซึ่งเป็นพระชนนีของสมเด็จพระอมรินทราพระบรมราชินี (ท่านนาง) พระบรมราชินีในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 (พระบรมราชินีพระองค์แรกแห่งราชวงศ์จักรี จึงถือได้ว่าตระกูลวงศาโรจน์สืบสายหนึ่งมาจากราชินิกุลบางช้าง ราชินิกุลสายนี้มักรับราชการสนองพระเดชพระคุณในแถบสมุทรสงคราม สมุทรสาคร ต่อมาถึงราชบุรีด้วย) ซึ่งมีนิวาสถานเดิมอยู่ที่ ต.บางช้าง อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม นี้เอง   พระยาราชบุรี (เสม วงศาโรจน์) สมรสกับท่านผู้หญิงอิม มีบุตรชายชื่อ แสง วงศาโรจน์ และเนียม  วงศาโรจน์



 อนุสาวรีย์เจ้าพระยาวงศาสุรศักดิ์
วัดบางแคใหญ่ ต.แควอ้อม
 อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม
ที่มาของภาพ
http://touronthai.com/
gallery/placeview.php?
place_id=33000017

พระยาราชบุรี (แสง  วงศาโรจน์)

มีนามเดิมว่า "แสง" เกิดเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 13 มกราคม พ.ศ.2311 ตรงกับขึ้น 5 ค่ำ เดือน ยี่ ปี ชวด สัมฤทธิ์ศก จุลศักราช 1130  เป็นบุตรของพระยาราชบุรี (เสม) และท่านผู้หญิงอิม 

เดิมท่านมีบรรดาศักดิ์ใดไม่ทราบ ทราบแต่ว่ามีความดีความชอบมาโดยสม่ำเสมอ ตั้งแต่ครั้งต้นแผ่นดินรัชกาลที่ 1 กล่าวคือในขณะที่ผู้บิดาคือพระยาราชบุรี (เสม) ได้รับพระราชทานเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นเจ้าพระยาราชบุรี หลังจากปราบดาภิเษกเสร็จ ขึ้นเถลิงถวัลย์ราชสมบัติเป็นพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีแล้ว (พ.ศ.2325) ก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม พระราชทานบรรดาศักดิ์นายแสงในคราวเดียวกันตามนี้ว่า "ให้นายแสง เป็นพระสมุทรสงคราม" (เจ้าเมืองสมุทรสงคราม)

ต่อมาได้เป็นพระยาราชบุรี คนที่ 2 แห่งราชวงศ์จักรี ต่อจากพระยาราชบุรี (เสม) ผู้เป็นบิดา และเมื่อเจ้าพระยามหาเสนา (บุญมา) สมุหพระกลาโหมถึงแก่อสัญกรรม พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ 2) จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พระยาราชบุรี (แสง) ขึ้นเป็นเจ้าพระยาวงศาสุรศักดิ์ ที่สมุหพระกลาโหม ซึ่งถือเป็นต้นสกุล วงศาโรจน์ 

เจ้าพระยาวงศาสุรศักดิ์ (แสง) ท่านมีน้องชายร่วมสายโลหิตอยู่ 1 ท่าน คือ เนียม วงศาโรจน์ ซึ่งต่อมาได้เป็นพระยาราชบุรี คนที่ 3   ปลายสมัยรัชกาลที่ 2-รัชกาลที่ 3

เจ้าพระยาวงศาสุรศักดิ์ (แสง) ท่านเป็นบุคคลที่เลื่อมใสในพระพุทธศาสนาท่านได้สร้างวัดไว้หลายแห่ง คือ วัดอัมรินทราราม (วัดตาล) ตั้งอยู่ ต.โคกหม้อ อ.เมือง ราชบุรี สร้างวัดบางแคใหญ่ สร้างวัดบางแคน้อย ที่ ต.แควอ้อม อ.อัมพวา สมุทรสงคราม

เจ้าพระยาวงศาสุรศักดิ์ (แสง) ถึงแก่อสัญกรรม เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ.2365 ตรงกับวันพฤหัสบดี ขึ้น 12 ค่ำ เดือน 6 ปี มะเมีย สัมฤทธิ์ จุลศักราช 1184 อายุได้ 54 ปี ตรงกับรัชกาลที่ 2 แห่งราชวงศ์จักรี

บุตรหลานของท่านที่มีชื่อเสียง คือ

• พระยาราชบุรี (กลั่น วงศาโรจน์) เจ้าเมืองราชบุรี คนที่ 4
• พระยาราชบุรี (กุ้ง วงศาโรจน์) เจ้าเมืองราชบุรี คนที่ 5  (พระยาราชบุรี (กุ้ง) มีธิดาคือ ท่านผู้หญิงอู่ เป็นภรรยาของเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธ (เทศ บุนนาค) )
• พระยาราชบุรี (นิ่ม วงศาโรจน์) คนที่ 6

หมายเหตุ : หากข้อมูลในบทความนี้มีข้อผิดพลาด ขอความกรุณาได้ช่วยเสนอแนะเพื่อแก้ไขไว้ในท้ายบทความนี้ด้วยครับ  เนื่องจากข้อมูลค่อนข้างหายาก (โดยเฉพาะท่านผู้เป็นเจ้าของตระกูล "วงศาโรจน์" หากผิดพลาดประการใดต้องขออภัยไว้ ณ ที่นี้ด้วยครับ)

*******************************************
ที่มาข้อมูล :

• จุลลดา ภักดีภูมินทร์. (2550). ตราพระบัวแก้ว(กรมท่า) และ ตราพระคชสีห์(กลาโหม). [Online]. Available :http://www.sakulthai.com/DSakulcolumndetailsql.asp?stcolumnid=5515&stissueid=2737&stcolcatid=2&stauthorid=13. [2554 กรกฏาคม 12 ].
• TouronThai. (2554). วัดบางแคใหญ่. [Online]. Available :http://touronthai.com/gallery/placeview.php?place_id=33000017. [2554 กรกฏาคม 12 ].
• วิกีพีเดีย. (2553). ณ บางช้าง. [Online]. Available :http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%93_%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87. [2554 กรกฏาคม 12 ].
• จุลลดา ภักดีภูมินทร์. (2550). ราชินิกูล-ราชินิกุล-ราชนิกุล.[Online]. Available :http://www.sakulthai.com/DSakulcolumndetailsql.asp?stcolumnid=2172&stissueid=2535&stcolcatid=2&stauthorid=13. [2554 กรกฏาคม 12 ].
• สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬา จ.สมุทรสงคราม. (2553).สมุทรสงคราม เมืองแห่งราชินิกุล.[Online]. Available :http://samutsongkhram.mots.go.th/index.php?lay=show&ac=article&Id=539161258&Ntype=12. [2554 กรกฏาคม 12 ].

อ่านต่อ >>